Pytania prejudycjalne do TSUE sprawa C-531/22
Dzisiaj (13 września 2023 r.) w Luksemburgu odbyła się rozprawa w polskiej sprawie frankowej oznaczonej sygnaturą C-531/22. Pytania postawione przed sędziami TSUE brzmiały następująco:
1) Czy art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich ( 1 ) oraz zasady pewności prawa, niewzruszalności prawomocnych orzeczeń sądowych, skuteczności i proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym, które przewidują, że sąd krajowy nie może dokonać z urzędu kontroli nieuczciwych warunków zawartych w umowie i wyciągnąć z tego konsekwencji w sytuacji, kiedy prowadzi nadzór nad postępowaniem egzekucyjnym prowadzonym przez komornika sądowego na podstawie prawomocnego i opatrzonego klauzulą wykonalności nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu, w którym nie przeprowadza się dowodów?
2) Czy art. 3 ust. 1, art. 6 ust. 1, art. 7 ust. 1 i 2 oraz art. 8 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, art. 47 Karty praw podstawowych oraz zasady pewności prawa, skuteczności, proporcjonalności i prawa do bycia wysłuchanym przez sąd należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie sądowej wykładni przepisów prawa krajowego, zgodnie z którą wpis nieuczciwego warunku umownego do rejestru klauzul niedozwolonych powoduje uznanie tego warunku za nieuczciwy w każdym postępowaniu z udziałem konsumenta, w tym także:
— co do innego przedsiębiorcy niż ten, przeciwko któremu toczyło się postępowanie o wpis nieuczciwego warunku umownego do rejestru klauzul niedozwolonych,
— co do postanowienia, którego brzmienie nie jest identyczne pod względem językowym, ale posiada taki sam sens i wywołuje jednakowe skutki wobec konsumenta?
Czy klauzule abuzywne wpisane do rejestru UOKiK mogą być odnoszone do innych postępowań?
Zdaniem ekspertów ŻBK klauzule niedozwolone wpisane do rejestru UOKiK mogą i powinny być stosowane również w innych postępowaniach. Przypominamy, że rejestr klauzul niedozwolonych UOKiK to prowadzone przez Prezesa UOKiK zestawienie klauzul abuzywnych. Zapisy zawarte w rejestrze są zabronione i nie mogą być stosowane w umowach przez jakąkolwiek instytucję pod groźbą kary pieniężnej. Rolą rejestru klauzul niedozwolonych jest ochrona konsumentów w przyszłości przed nieuczciwymi praktykami przedsiębiorców.
Pozytywny wyrok TSUE w tej sprawie zdecydowanie ułatwi i przyśpieszy wszystkie postępowania o nieuczciwe kredyty CHF w sytuacji, gdy dana klauzula, która narusza interesy konsumenta, jeszcze nie znajduje się w rejestrze klauzul niedozwolonych. Zdaniem ekspertów ŻBK sądy powinny mieć z urzędu prawo do uznawania klauzul jeszcze nie wpisanych w rejestrze jako niedozwolone. To znacząco skróci czas trwania procesów z bankami i usprawni pracę sędziów krajowych.
Czy sąd ma prawo z urzędu do kontroli nieuczciwych warunków zawartych w umowach frankowych?
Sprawa, do której odniesie się Europejski Trybunał Sprawiedliwości, jest o tyle interesująca, że dotyczy postępowania już na etapie egzekucji. Chodzi o umowę frankową z Getin Noble Bankiem, której frankowicz nie wykonał. W konsekwencji w elektronicznym postępowaniu upominawczym wydane zostały dwa nakazy zapłaty, uwzględniające żądania banku, od których dłużnik nie wniósł sprzeciwu.
Gdy nakaz zapłaty uprawomocnił się i został opatrzony klauzulą wykonalności, wszczęto egzekucję z nieruchomości dłużnika. Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieście w ramach nadzoru nad postępowaniem egzekucyjnym skierował pytanie prejudycjalne do TSUE, czy dyrektywa 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich pozwala na tym etapie procedury – tj. postępowania egzekucyjnego – dokonać z urzędu kontroli nieuczciwych warunków zawartych w umowach, które jak dotąd nie były poddane kontroli sądowej.