Czy roszczenia banków są przedawnione? Już 7 grudnia wyrok TSUE
Wyrok, który zapadnie 7 grudnia w Luksemburgu, można radykalnie poprawić (i tak już bardzo dobrą) sytuację frankowiczów. Europejski Trybunał Sprawiedliwości zawsze stawał w obronie pokrzywdzonych kredytobiorców, dlatego można spodziewać się, że i tym razem orzeczenie będzie korzystne dla konsumentów. Pytania, na które będzie odpowiadał TSUE, zostały w 2022 roku skierowane przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia.
Jedno z zagadnień dotyczy kwestii przedawnienia roszczeń banków w zakresie zwrotu udzielonego kapitału. Odpowiedzi na to pytanie banki obawiają się najbardziej. TSUE ostatecznie rozstrzygnie spór w sprawie ustalenia momentu, od którego rozpoczyna się 3-letni termin przedawnienia roszczeń banków. W tym obszarze wciąż istnieją pewne rozbieżności w orzecznictwie. Można bowiem przyjąć, że przedawnienie roszczeń banków rozpoczyna swój bieg już od samego momentu uruchomienia kredytu. Wówczas okazałoby się, że w zasadzie wszystkie roszczenia banków są przedawnione.
Bardzo korzystną sytuacją dla frankowiczów byłoby również wskazanie przez TSUE, że bieg przedawnienia roszczeń banków rozpoczyna się w momencie, gdy bank powinien był zorientować się o abuzywności zawartej umowy kredytu. To oznaczałoby, że 3-letni termin wygaśnięcia roszczeń kredytodawców rozpoczynałby się najpóźniej w dniu otrzymania reklamacji lub pozwu. Niektórzy też wskazują, że przedawnienie roszczeń banków powinno rozpocząć swój bieg od momentu wpisu nieuczciwego warunku umownego do rejestru klauzul niedozwolonych UOKiK. Takie rozstrzygnięcie najwyższej instancji sprawiedliwości w UE również wskazywałoby na to, że roszczenia banków w zdecydowanej liczbie przypadków są przedawnione, a więc nienależne. Tym samym po wygraniu sprawy frankowej i unieważnieniu kredytu frankowicze mieliby pewność, że nie będą musieli bankowi zwracać ani złotówki – nawet kwoty kredytu, którą otrzymali od banku.
Od kiedy powinny być liczone odsetki dla frankowiczów
Inną bardzo istotną dla kredytobiorcą kwestią, która zostanie poruszona przez TSUE, jest ustalenie momentu naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie. Trybunał UE został zapytany, czy konsument jest zobowiązany do złożenia w sądzie oświadczenia o skutkach i konsekwencjach nieważności umowy kredytowej. To ma ogromne znaczenie dla wymagalności roszczeń poszkodowanych kredytobiorców. Niestety niektórzy sędziowie w związku z uchwałą SN z 2021 r. w sprawie III CZP 6/21 twierdzą, że takie oświadczenie jest wymagane i wiążą z nim kwestię wymagalności roszczenia, czyli. daty od której naliczają się należne frankowiczom odsetki ustawowe.
Eksperci ŻBK już od dawna twierdzą, że odsetki ustawowe należy naliczać od dnia wezwania banku do zapłaty, a najpóźniej od daty otrzymania przez bank pozwu o nieuczciwy kredyt frankowy. W tej sprawie analogiczne pytania prejudycjalne zostały też skierowane z inicjatywy pełnomocników procesowych ŻBK. Więcej na ten temat pisaliśmy w artykule: Adwokat Wiktor Budzewski: Trwała bezskuteczność nie taka trwała – czekamy na wyrok TSUE.
Relacja ŻBK na żywo z posiedzenia TSUE C-140/22 7 grudnia 2023
Eksperci ŻBK jak zawsze będą obecni na sali sądowej podczas procesu TSUE, na którym będą ważyły się losy frankowiczów. Spodziewamy się dobrych informacji, ponieważ Europejski Trybunał Sprawiedliwości zawsze w sprawach frankowych wydawał orzeczenia korzystne dla konsumentów. Bezpośrednio z Luksemburga na żywo będą relacjonować adwokatka Marta Chęcińska, adwokat Wiktor Budzewski, członkini społeczności ŻBK Zofia Karaszewska oraz główny ekspert ŻBK Kamil Chwiedosik.
Polecamy śledzić nasze social media, ponieważ tam będziemy umieszczali relacje na gorąco. Po zapadnięciu wyroku TSUE C-140/22 dnia 7 grudnia 2023 r. odbędzie się konferencja prasowa oraz webinar na żywo, na który serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych sytuacją frankowiczów w Polsce.
TSUE wyznaczył na grudzień terminy ogłoszenia wyroków w dwóch sprawach:
C-140/22 – 07.12.2023 r.
C-28/22 – 14.12.2023 r.
Wyroki rozstrzygną tak istotne kwestie jak: przedawnienie roszczeń banku, zarzutu zatrzymania. bezskuteczność zawieszona, odsetki ustawowe za opóźnienie w spłacie, ”wynagrodzenie” banku (poza wynagrodzeniem za korzystanie z kapitału).
Na jakie pytania odpowie TSUE 7 grudnia 2023?
„Czy art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich 1 oraz zasady skuteczności i równoważności należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej przepisów krajowych, zgodnie z którą w przypadku zawarcia w umowie nieuczciwego warunku, bez którego umowa ta nie może być wykonywana:
umowa ta staje się trwale bezskuteczna (nieważna) z mocą wsteczną od chwili jej zawarcia dopiero po złożeniu przez konsumenta oświadczenia, że nie wyraża zgody na utrzymanie w mocy nieuczciwego warunku, jest świadomy konsekwencji nieważności umowy i wyraża zgodę na nieważność umowy,
bieg terminu przedawnienia roszczenia przedsiębiorcy o zwrot świadczeń nienależnych spełnionych na podstawie umowy rozpoczyna się dopiero od daty, w której konsument złożył oświadczenie wskazane w punkcie 1, nawet jeżeli uprzednio konsument wezwał przedsiębiorcę do zapłaty, a także przedsiębiorca mógł wcześniej spodziewać się, że sformułowana przez niego umowa zawiera nieuczciwe warunki,
konsument może domagać się zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie dopiero od daty, w której złożył oświadczenie wskazane w punkcie 1, nawet jeżeli uprzednio wezwał przedsiębiorcę do zapłaty,
roszczenie konsumenta o zwrot świadczeń, które spełnił na podstawie nieważnej umowy kredytu (rat kredytu, opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych) powinno zostać obniżone o równowartość odsetek kapitałowych, które przysługiwałyby bankowi, gdyby umowa kredytu była ważna, podczas gdy bank może domagać się zwrotu świadczenia, które spełnił na podstawie tej samej nieważnej umowy kredytu (kapitału kredytu) w pełnej wysokości.”
