Fundacja ŻBK w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich
W Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) 18 lutego 2025 r. odbyło się seminarium eksperckie poświęcone projektowi ustawy frankowej (UD184). Spotkanie zgromadziło prawników, ekspertów rynku finansowego i przedstawicieli organizacji walczących o prawa konsumentów. W tym gronie założyciel Fundacji ŻBK Kamil Chwiedosik, prezes Fundacji ŻBK Mariusz Galewski oraz mecenas Wiktor Budzewski – stanowczo bronili interesów frankowiczów.
Dyskusje dotyczyły zarówno pozytywnych aspektów projektu, jak i jego luk oraz zagrożeń, które mogą negatywnie wpłynąć na sytuację konsumentów. Eksperci ŻBK wyraźnie zaznaczyli, że ustawa musi być skonstruowana w sposób jasny i jednoznaczny, tak aby faktycznie wzmacniała pozycję kredytobiorców, a nie dawała bankom furtkę do unikania odpowiedzialności.
Podczas seminarium Eksperci Fundacji ŻBK jasno przedstawili stanowisko frankowiczów – ustawa musi realnie chronić kredytobiorców, a nie banki. Wskazali, że kluczowe są rozwiązania usprawniające procesy sądowe bez ograniczania praw konsumentów oraz uniemożliwiające bankom unikanie odpowiedzialności. Spotkanie uwidoczniło, że projekt ustawy frankowej może nieść ze sobą potencjalne zagrożenia. Przedstawiciele Fundacji ŻBK stanowczo podkreślili, że ustawa powinna chronić frankowiczów, a nie interesy banków, które przez lata wykorzystywały swoją dominującą pozycję wobec kredytobiorców.
Ustawa frankowa – jakie korzyści przyniesie frankowiczom?
Omówiono również szereg zmian, które mogą znacząco ułatwić frankowiczom dochodzenie swoich praw w sądach. Wśród korzystanie ocenianych przez Ekspertów ŻBK propozycji znalazły się:
Automatyczne zawieszenie płatności rat po wniesieniu pozwu – co pozwoli kredytobiorcom uniknąć dalszego obciążenia finansowego w trakcie procesu sądowego.
Możliwość wydawania wyroków na posiedzeniach niejawnych oraz składania zeznań na piśmie – co może znacząco skrócić czas postępowań i ograniczyć konieczność osobistego stawiennictwa w sądzie.
Wykonalność wyroku już po pierwszej instancji – banki nie będą mogły przeciągać sprawy, a kredytobiorcy szybciej odzyskają swoje środki.
Potrącanie roszczeń w ramach tego samego postępowania – co ograniczy konieczność prowadzenia dodatkowych procesów i uprości rozliczenia z bankami.
Uszczuplenie składów sędziowskich – zmniejszenie liczby sędziów orzekających w sprawach frankowych ma na celu przyspieszenie rozpoznawania spraw i zwiększenie wydajności sądów.
Promowanie ugód – przewidziano zachęty, takie jak zwrot części opłaty sądowej w przypadku zawarcia ugody na etapie apelacji. Ugoda zakłada rozliczenie pomiędzy stronami zgodne z zasadą teorii dwóch kondykcji (T2K), a konsumentom przyznaje należne odsetki zza opóźnienie.
To rozwiązania, które mogą przyspieszyć uwalnianie się frankowiczów od toksycznych kredytów i zwiększyć efektywność sądów, które obecnie mierzą się z lawiną spraw kredytowych.
Pułapki i zagrożenia – na co zwrócili uwagę Eksperci ŻBK?
Mimo że projekt ustawy zawiera szereg korzystnych rozwiązań, Eksperci Fundacji ŻBK wskazali również na poważne mankamenty, które wymagają dopracowania. Wśród najważniejszych zagrożeń znalazły się:
Ustawa obejmuje jedynie kredyty frankowe – ignorując inne kredyty walutowe, mimo że banki stosowały w nich identyczne mechanizmy.
Brak precyzyjnych regulacji dotyczących terminu doręczenia pozwu bankowi – co może prowadzić do opóźnień w zawieszeniu płatności rat.
Obowiązkowe mediacje mogą być wykorzystywane przez banki do wymuszania niekorzystnych ugód – kredytobiorcy powinni mieć pełną swobodę w dochodzeniu swoich roszczeń na drodze sądowej.
Nieprecyzyjne przepisy mogą prowadzić do rozbieżności w orzecznictwie – co wydłuży postępowania i zwiększy ryzyko różnego traktowania kredytobiorców w zależności od sądu rozpatrującego sprawę.
Podczas spotkania przedstawiciele Fundacji ŻBK zwrócili uwagę, że bez uzupełnienia tych luk nowa ustawa nie zapewni pełnej ochrony wszystkim frankowiczom. Konieczne jest doprecyzowanie zapisów, by wyeliminować ryzyko manipulacji ze strony banków i uniknąć sytuacji, w której sądy będą zmuszone do różnych interpretacji niejasnych przepisów.
Głos frankowiczów wybrzmiał wyraźnie – Fundacja ŻBK czuwa w pracach nad ustawą frankową
Zaangażowanie i merytoryczna argumentacja przedstawicieli Fundacji ŻBK sprawiły, że stanowisko frankowiczów zostało jasno i zdecydowanie przedstawione podczas seminarium w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Kredytobiorcy potrzebują skutecznych, precyzyjnych i sprawiedliwych rozwiązań prawnych, które realnie zabezpieczą ich interesy i wyeliminują nieuczciwe praktyki bankowe. Kluczowe kwestie, które powinny zostać uwzględnione w ostatecznej wersji ustawy:
Jednoznaczne i precyzyjne przepisy, które nie pozostawią miejsca na dowolne interpretacje działające na korzyść banków.
Sprawne postępowania sądowe, które przyspieszą rozstrzyganie spraw, nie ograniczając przy tym praw kredytobiorców.
Mechanizmy uniemożliwiające bankom przedłużanie postępowań i unikanie rozliczeń, co jest kluczowe dla efektywnej egzekucji wyroków.
Obecnie projekt ustawy frankowej jest na etapie prac legislacyjnych, a jego ostateczny kształt wciąż może ulec zmianie. Planowane wejście w życie przepisów przewidziane jest na II kwartał 2025 roku, co daje przestrzeń do dalszych konsultacji i dopracowania regulacji tak, aby w pełni odpowiadały na potrzeby kredytobiorców.
Fundacja ŻBK będzie nadal aktywnie monitorować prace nad ustawą i podejmować działania mające na celu ochronę kredytobiorców. Każdy frankowicz może mieć wpływ na ostateczny kształt przepisów – warto śledzić postępy legislacyjne i zgłaszać swoje uwagi w ramach konsultacji publicznych.
