Co to jest pozew SLAPP w sprawach frankowiczów?

Pozew SLAPP to specyficzny rodzaj sprawy sądowej, w której strona silniejsza (w tym przypadku bank) próbuje uciszyć przeciwnika, stosując formalne działania prawne jako narzędzie presji. W kontekście frankowiczów banki używają SLAPP-ów, aby zniechęcić kredytobiorców do walki o unieważnienie swoich umów kredytowych, które zawierają nieuczciwe klauzule. Banki zdają sobie sprawę, że duża liczba spraw wygrywanych przez frankowiczów oznacza dla nich straty finansowe, więc sięgają po SLAPP-y, aby ograniczyć liczbę roszczeń. Te pozwy często nie mają solidnych podstaw prawnych, a ich celem jest przedłużenie procesu i zniechęcenie frankowiczów do dochodzenia należnych im pieniędzy.

Praktyka SLAPP-ów opiera się na założeniu, że każde postępowanie sądowe jest czasochłonne i kosztowne. Banki liczą na to, że przeciągając sprawy w nieskończoność, wyczerpią zasoby finansowe i emocjonalne swoich klientów, zmuszając ich do zawarcia niekorzystnej ugody lub rezygnacji z dalszych działań. Tym samym pokazują też innym, że nie warto rzucać im wyzwania. Sądy powszechne w sprawach frankowych podkreślają, że banki w ten sposób nadużywają systemu, który ma chronić zwykłych ludzi. Banki jako korporacje nadużywają swojej władzy i pozycji względem słabszego konsumenta, który na ogół wolałby uniknąć wikłania się w procesy sądowe. Dlatego tak ważne jest, aby frankowicze zdawali sobie sprawę z tej strategii i wiedzieli, jak skutecznie się bronić.

Jak obronić się przed pozwem SLAPP z banku?

Obrona przed pozwem SLAPP wymaga przemyślanej i strategicznej reakcji. Jeżeli naszą sprawę prowadzi doświadczona kancelaria, która zajmuje się całym procesem holistycznie, to możemy liczyć na jej pomoc. Pierwszym krokiem jest szybkie skonsultowanie się z prawnikiem, który będzie w stanie ocenić, czy pozew ma charakter SLAPP. Kluczowym elementem obrony jest również zgromadzenie dokumentacji oraz korespondencji z bankiem, która może dowieść, że pozew ma na celu wyłącznie zastraszenie. 

Prawnicy ŻBK w takich przypadkach starają się o szybkie oddalenie pozwu w związku z jego bezpodstawnością. W odpowiedzi na te praktyki Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) jasno określił, że roszczenia banków związane z waloryzacją lub wynagrodzeniem za korzystanie z kapitału są niedozwolone, co ułatwia oddalenie takich pozwów. Jeśli bank wnosi o zwrot kapitału, sprawa może być bardziej skomplikowana, ponieważ wiele zależy od tego, czy roszczenie o zwrot udzielonej kwoty nie uległo przedawnieniu. Jedną z możliwości uchronienia się przed kontr-pozwem banku jest zawarcie ugody, ale tylko na sprawiedliwych warunkach, które oferuje ŻBK (dowiedz się więcej o ugodach: podpisz sprawiedliwą ugodę z bankiem). Frankowicze powinni również być świadomi, że w wielu krajach istnieją mechanizmy prawne chroniące przed SLAPP-ami, które można wykorzystać również w Polsce w obronie swoich interesów.

28 sierpnia 2024 r. Sąd Okręgowy w Płocku wydał istotny wyrok, w którym uznał, że roszczenia banku przeciwko frankowiczom są przedawnione, co tworzy trudny precedens dla banków. Sprawa dotyczyła pozwu, w którym bank domagał się od kredytobiorców zwrotu kapitału, jednak sąd orzekł, że roszczenie zostało zgłoszone po upływie ustawowego terminu przedawnienia. To orzeczenie może znacząco wpłynąć na kolejne postępowania frankowe, wprowadzając większe ryzyko przedawnienia dla banków, które będą zmuszone uwzględnić je w swojej strategii procesowej. Wyrok ten wzmacnia pozycję frankowiczów w przyszłych sporach, redukując szanse banków na odzyskanie środków, zwłaszcza w przypadkach, gdzie roszczenia zgłoszono z opóźnieniem. Dowiedz się więcej: Pozwy SLAPP. Prawomocna przegrana banku o zwrotu kapitału!

Frankowicze a pozwy SLAPP – jak walczyć z bankiem?

Frankowicze muszą być przygotowani na to, że walka z bankiem może być długotrwała i wymagająca, ale również gwarantująca poprawę jakości życia i uwolnienie hipoteki spod wpływu banku. Kredytodawcy, wiedząc, że duża część spraw o unieważnienie umów kredytowych kończy się po myśli frankowiczów, stosują SLAPP-y jako narzędzie do wywierania presji. Jednak dzięki wsparciu doświadczonych prawników i wiedzy na temat swoich praw frankowicze mogą nie tylko obronić się przed bezpodstawnymi pozwami, ale także uzyskać znaczące korzyści finansowe. Unieważnienie umowy kredytowej nie tylko uwalnia kredytobiorców od dalszego zadłużenia, ale także umożliwia zwrot środków za nadpłacone raty oraz uzyskanie dodatkowych korzyści finansowych w postaci odsetek ustawowych.

Banki nie są bezkarne wobec tych nadużyć prawnych. Sąd Okręgowy w Płocku w wyroku z 13 sierpnia o sygn. akt I C 1083/24 podkreślił patologicznych charakter tych praktyk:

„Takie zachowanie jest w ocenie Sądu celowym zabiegiem, mającym utrudnić  kredytobiorcy życie i uwikłać go w kolejny proces sądowy, z wieloma roszczeniami pieniężnymi, jako swoiste ostrzeżenie, że nie warto występować przeciwko bankowi. To wskazuje na działanie typu pozew SLAPP. (…) Celem procesów SLAPP nie jest sądowe zwycięstwo. Ich intencją jest doprowadzenie do postępowania sądowego wobec jednostki o mniejszej władzy i środkach w nadziei na zniechęcenie ich do działania poprzez ciężar rozprawy sądowej. Działania banku  Sąd uznał za nadużycie prawa, w tym procesowego, zatem znalazło to swoje odzwierciedlenie w kosztach procesu.”

Frankowicze muszą pamiętać, że tak samo jak nie są bezbronni wobec toksycznych umów frankowych, tak i skutecznie mogą odpierać pozwy typu SLAPP. Kluczowa jest jednak pomoc prawna, która ma pokaźne doświadczenia w tego typu sporach z bankami. W Życie Bez Kredytu roztaczamy ochronę nad kredytobiorcami do trzech lat od uprawomocnienia się wyroku unieważniającego nieuczciwy kredyt (czyli do całkowitego wygaśnięcia wszelkich potencjalnych roszczeń ze strony banku) i skutecznie ich bronimy przed tego typu atakami ze strony kredytodawców.

Czy bank powinien ponieść odpowiedzialność za pozew SLAPP przeciwko frankowiczom?

W naszej opinii banki, które celowo stosują pozwy SLAPP, powinny ponosić odpowiedzialność za swoje działania. Pozwy te, będąc narzędziem nadużycia prawa, mają na celu zastraszenie frankowiczów i ograniczenie ich prawa do obrony przed nieuczciwymi umowami kredytowymi. W wielu krajach istnieją przepisy prawne, które przewidują kary finansowe dla stron nadużywających systemu prawnego w celu uciszania oponentów. W Polsce temat SLAPP-ów jest stosunkowo nowy, ale sądy zaczynają dostrzegać nadużycia ze strony banków i istnieje możliwość wprowadzenia bardziej rygorystycznych regulacji.

Odpowiedzialność banków za pozwy SLAPP powinna obejmować nie tylko zwrot kosztów prawnych poniesionych przez kredytobiorców, ale także odszkodowania za stres i utrudnienia związane z bezpodstawnym procesem. Frankowicze, którzy zostali dotknięci pozwem SLAPP, mogą rozważyć możliwość dochodzenia odszkodowania, aby zniechęcić banki do dalszego nadużywania prawa. Ostatecznie, jeśli instytucje finansowe zostaną pociągnięte do odpowiedzialności za swoje działania, to pozwy SLAPP staną się mniej powszechną taktyką, a frankowicze będą mogli w pełni korzystać ze swoich praw w walce o sprawiedliwość.