Najlepszym sposobem na uwolnienie się od obciążającego kredytu „frankowego” jest wytoczenie skutecznego powództwa przeciwko bankowi. Tylko postępowanie sądowe jest gwarancją konkretnego rozwiązania problemów związanych z nieuczciwą umową kredytową. Pozytywny wyrok może zakończyć się dla frankowicza na dwa sposoby: unieważnieniem lub odfrankowaniem umowy waloryzowanej do CHF. Z jakimi konsekwencjami prawnymi wiążą się te obie możliwości? Jakie jest dalsze postępowanie w przypadku odfrankowienia umowy kredytowej, a jakie w przypadku jej unieważnienia? Na te pytania odpowiadamy w niniejszym artykule.
Odfrankowanie lub unieważnienie umowy kredytowej
Aktualny stan prawny prowadzi najczęściej do uwolnienia się od obciążającego kredytu waloryzowanego we franku szwajcarskim, najczęściej poprzez jego unieważnienie lub odfrankowanie. Te dwa możliwe scenariusze rozstrzygnięć wynikają z prawomocnych wyroków i co najważniejsze bardzo już korzystnej linii orzeczniczej polskich sądów. Wpływ na taki stan rzeczy miało orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), głównie z lat 2016-2019. W najgłośniejszej polskiej sprawie frankowej Państwa Dziubaków – w dniu 3 października 2019 roku zapadło rozstrzygnięcie (sygn. C-260/18), które spowodowało, że polskie sądy teraz w większym stopniu decydują się na unieważnienie umów indeksowanych lub denominowanych do CHF. Obecnie 59% spraw kończy się w Polsce takim rozstrzygnięciem, a 32% odfrankowaniem. Jednie 9% to wygrane banków.
Taka korzystna linia orzecznicza polskich sądów jest efektem stanowiska TSUE, które głównie powoduje, że :
– sądy krajowe nie mogą zamieniać przewidzianego w umowie kursu bankowego np. kursem średnim NBP (brak redukcji utrzymującej)
– to konsument decyduje o tym, czy unieważnienie umowy kredytowej będzie dla niego korzystne, czy preferuje jej odfrankowanie (zasada woli konsumenta)
Życie Bez Kredytu w sposób szczegółowy zajmowało się wyrokiem TSUE w sprawie Dziubak. Nasi przedstawiciele byli w chwili ogłaszania wyroku na miejscu, na sali sądowej TSUE w Luksemburgu. Jako jedni z pierwszych informowaliśmy o wszystkich zdarzeniach. Dostarczaliśmy informacje z pierwszej ręki i w czasie rzeczywistym, prowadząc relację na żywo. Nasze wnioski były zbieżne z orzecznictwem, które pojawiło się od października 2019. Przede wszystkim to konsument (kredytobiorca) i jego wola unieważnienia kredytu mają być uwzględniane w pierwszym rzędzie. To konsument, a nie bank, ma być chroniony przez prawo, co wynika między innymi z Dyrektywy 93/13. Wybór strategii sądowej zależy od indywidualnych okoliczności każdego przypadku i zadecydować powinien o tym ekspert, który zajmie się Twoją sprawą frankową.
Po wyroku TSUE unieważnienie kredytu przebiega szybciej i sprawniej. Sądy wreszcie uzyskały trwałe podstawy dla swoich orzeczeń w sprawach kredytów indeksowanych i denominowanych. Odtąd to kredytobiorca decyduje czy chce unieważnić umowę. Jeżeli unieważnienie umowy z bankiem o kredyt w CHF nie jest zbieżne z wolą frankowicza, to nadal może on obniżyć swoje raty i saldo zadłużenia przez odfrankowanie kredytu. Wtedy bank oddaje nieuczciwie zarobione pieniądze – w praktyce sądowej członkowie społeczności Życia Bez Kredytu osiągają korzyści majątkowe nieraz przekraczające setki tysięcy złotych.
Unieważnienie umowy kredytowej
Unieważnienie umowy kredytowej jest równoznaczne z tym, że umowa ta nigdy nie miała wiążących skutków prawnych. Sądy unieważniając tego rodzaju umowy wskazują na ich brak zgodności z ustawą albo z zasadami współżycia społecznego, bowiem sprzeczność takiego zobowiązania z jego naturą stanowi o nieważności bezwzględnej umowy, tj. art. 353[1] k.c. w zw. z art. 58 § 1 i § 2 k.c. Frankowicz jest wówczas uprawniony do żądania od banku natychmiastowego zwrotu całości dotychczas spłaconych rat kapitałowo-odsetkowych i opłat pobieranych przez bank, w tym ubezpieczeń, za okres 10 lat wstecz od dnia złożenia pozwu, zgodnie z zasadą dwóch kondykcji:
- saldo kredytu ulega wyzerowaniu, a nieruchomość pozostaje w rękach frankowicza
- nieruchomość zostaje uwolniona od obciążeń i hipoteka banku wykreślona
- bank zwraca frankowiczowi wszystkie spłaty z ostatnich 10 lat
- kredytobiorca nie płaci bankowi nic, gdyż bank nie korzysta ze swojej kondykcji z uwagi na przedawnienie swoich roszczeń z upływem 3 lat
Unieważnienie kredytu waloryzowanego we franku jest ogromną ulgą wynikającą z całkowitego uwolnienia się od stale rosnącego salda zadłużenia, przewyższającego bardzo często wartość kredytowanej nieruchomości. Dokonana przez sądy już setki razy (w świetle przesłanek określonych w art. 58 § 1 k.c.) kontrola postanowień umowy i regulaminu dotyczących zasad określania kursów waluty indeksacyjnej lub denominacyjnej, stosowanych do wyliczenia salda kredytu, a następnie jego rat, doprowadza do wniosku, że są one sprzeczne z ustawą jako ukształtowane z naruszeniem właściwości (natury) stosunku prawnego, a więc z przekroczeniem określonych w art. 353[1] k.c. granic swobody umów. Inną podstawą nieważności jest art. 58 § 1 k.c., gdy sąd ocenia, że umowa jest sprzeczna z art. 69 ust 1 i ust 2 pkt 2 ustawy Prawo bankowe, gdyż nie określa, na zasadzie konsensu stron, kwoty kredytu (brak essentialia negotii).
Odfrankowanie umowy kredytowej
Odfrankowanie natomiast występuje, gdy sąd uzna zawarte w umowie kredytu zasady przeliczania wartości zobowiązania i rat za nieuczciwe postanowienia umowne, rażąco naruszające zasady współżycia społecznego . Tzw. klauzule abuzywne nie wywołują bowiem skutków prawnych od początku trwania umowy i nie wiążą prawnie stron kredytu waloryzowanego do CHF. Prowadzi to wyeliminowania nieuczciwych klauzul przeliczeniowych. Wówczas kredyt będzie zatem traktowany jako złotówkowy z oprocentowaniem LIBOR, a nie WIBOR. W tego typu sprawach przysługuje również zwrot nienależnie uiszczonych świadczeń, czyli nadpłaconych rat:
- zwrot tzw. nadpłat, najczęściej stanowiących ok. 1/3 uiszczonych dotychczas rat kredytowych.
- ustalenie zobowiązania w złotówkach i obniżenia salda kredytu o ok. 1/3 bieżącego salda.
- zmniejszenie miesięcznej raty kapitałowo-odsetkowej o ok. 1/3 względem obecnej wysokości.
Dzięki odfrankowaniu wyeliminowanie jest całkowicie ryzyko walutowe, gdyż zadłużenie nie jest już wyrażone w CHF, tylko w PLN. Bank zwraca frankowiczowi nadpłaty z ostatnich 10 lat, wynikającą z niedozwolonej waloryzacji, tj. ok 1/3 sumy dotychczas wpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych. Wobec tego kredytobiorca płaci bankowi znacznie obniżone raty w PLN, z oprocentowaniem LIBOR + marża, a nie WIBOR.
Jakie skutki może mieć unieważnienie umowy kredytowej?
W opinii do sprawy Państwa Dziubaków Rzecznik Generalny TSUE napisał wprost, że przeliczeniowe klauzule abuzywne powinny być z umowy usunięte. Natomiast sąd krajowy jest zobowiązany do sprawdzenia, czy taka umowa kredytowa, wcześniej obarczona niedozwolonymi klauzulami, może nadal obowiązywać, czy konsument wybiera jej unieważnienie. Jeśli natomiast taka jest wola konsumenta to sąd ją unieważni. Wskutek unieważnienia umowy indeksowanej i denominowanej sądy krajowe zasadniczo stosują dwie metody.
Teoria dwóch kondykcji (obecnie 48% wszystkich wyroków)
W przypadku stwierdzenia przez sąd nieważności umowy, powstają dwa niezależne od siebie roszczenia (kondykcje). Kredytobiorca ma prawo do dochodzenia roszczeń za okres 10 lat od dnia złożenia pozwu. Natomiast wszelkie należności, o które bank może się ubiegać, przedawniają się po upływie 3 lat od wypłacenia kredytu. Zgodnie z art. 118 kc :„Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.”
Teoria salda (obecnie 11% wszystkich wyroków)
Jeden z dopuszczanych przez doktrynę prawniczą wariantów, chociaż coraz rzadziej stosowany, rozliczenia nieważnej umowy kredytowej. Polega na potrąceniu roszczenia kredytobiorcy z kwotą kapitału wypłaconego przez bank w zakresie wpłat PLN. Wpłaty w CHF zostają w całości zwracane kredytobiorcy. Sposób ten spotyka się z coraz większą krytyką w środowisku, chociażby z uwagi na brak przepisu prawnego uprawniającego sąd do jego stosowania z własnej inicjatywy. Art. 321 § 1 kpc stanowi, że sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Wobec tego, jeżeli kredytobiorca pozwał bank o zapłatę świadczeń, sąd nie powinien dokonywać z własnej inicjatywy potrącenia należności banku.
czytaj także:
Zasada dwóch kondykcji czy teoria salda ? Sąd Najwyższy sygn. III CZP 11/20
https://zyciebezkredytu.pl/zasada-dwoch-kondykcji-czy-teoria-salda-sad-najwyzszy-sygn-iii-czp-11-20/
Orzecznictwo sądowe wyjątkowo korzystne dla frankowiczów
To czy lepiej unieważnić umowę lub ją odfrankować najlepiej jest omówić z ekspertem Życia Bez Kredytu, gdyż każdy z tych sposobów w zależności od indywidualnego przypadku może nieść ze sobą potencjalne korzyści i zagrożenia. Dlatego zachęcamy do skorzystania z naszego konfiguratora ofert, dzięki któremu możesz otrzymać analizę swojej umowy oraz warianty kosztów związanych z prowadzeniem postępowania sądowego i przekonać się, że wcale nie są one wysokie:
Pragniemy również przypomnieć, że zgodnie z najnowszym orzecznictwem sądowym w sprawach frankowych obecna sytuacja prawna jest wyjątkowo korzystna dla kredytobiorców. Ze sporządzonych przez analityków społeczności Życia Bez Kredytu kilku tysięcy analiz wynika, że do odzyskania przez frankowiczów są kwoty rzędu od 80 000 do 200 000 złotych. Taki zwrot powinien otrzymać praktycznie każdy kredytobiorca, który zdecyduje się na drogę postępowania sądowego z pomocą naszych ekspertów. Jedyne co należy zrobić, to wypełnić formularz kontaktowy i odzyskać swoje pieniądze z banku wskutek prawomocnego wyroku.
Pozytywne rokowania w sprawach frankowiczów są niemalże pewnością, jednak należy mieć na uwadze, że w Polsce nie ma prawa precedensu, więc porażka w sporze nie jest wykluczona. Dlatego tak istotny jest wybór specjalistycznej pomocy prawnej i doświadczonych analityków ekonomicznych, którzy zadbają o prawidłowy przebieg procesu sądowego. Niewątpliwie pomoc ze strony dobrego profesjonalisty w sporze przeciwko bankowi będzie niezbędna, jeśli pragniesz zminimalizować ryzyko przegranej. Należy pamiętać, że banki również korzystają z całej rzeszy adwokatów i radców prawnych.
Doświadczeni eksperci Życia Bez Kredytu pozwolą Ci na rozwianie wszelkich wątpliwości dotyczących sposobu prowadzenia sprawy, doradzą czy w Twoim przypadku korzystniejsze będzie odfrankowanie czy unieważnienie. Ponadto oferujemy unikatową Tarczę Ochronną Życia Bez Kredytu, która zabezpieczy przed potencjalnymi ryzykami związanymi ze sporem z bankiem.
Zarówno unieważnienie jak i odfrankowanie to ogromna ulga dla osób posiadających kredyty indeksowane i denominowane. W dobie epidemii kredytobiorcy są pozostawieni sami sobie ze swoimi stresami i obawami, bez żadnego rządowego wsparcia, mogą więc liczyć tylko na siebie i na społeczność Życie Bez Kredytu. To co może pomóc frankowiczom w walce z uczuciem leku i niepewności, to odzyskanie kontroli nad swoim życiem poprzez konstruktywne działanie.
Od czego rozpocząć?
- Wypełnij formularz kontaktowy https://zyciebezkredytu.pl/konfigurator-ofert/, a następnie prześlij nam skany umowy kredytowej.
- Przygotujemy analizę prawną i finansową oraz link do Konfiguratora Ofert (KO).
- W KO możesz wybrać najkorzystniejszą dla Ciebie opcję opłaty wstępnej i success fee.
- KO daje możliwość wyboru z 5 wariantów opłaty wstępnej i płatności do 10 rat.
- Zapytaj się również o Tarczę Ochronną ŻBK, to ulga dla frankowiczów. Płatność ratalna – jedyne 999 zł brutto / miesięcznie – na która stać niemal każdego, kto chce się uwolnić od nieuczciwego kredytu waloryzowanego do CHF, zarówno indeksowanego, jak i denominowanego.
