Sytuacja Getin w postępowaniu upadłościowym. Co to oznacza dla frankowiczów?

Pod koniec kwietnia został złożony wniosek o ogłoszenie upadłości Getin Noble Banku, który na skutek decyzji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego od września 2022 r. znajduje się w stanie przymusowej restrukturyzacji. Zgodnie z informacjami podanymi przez BFG Komisja Europejska zatwierdziła wyasygnowane środki w ramach pomocy publicznej przeznaczone na proces restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji byłego banku Czarneckiego. Wniosek do sądu o ogłoszenie upadłości stanowi wypełnienie zobowiązania nałożonego na BFG przez Komisję Europejską i jest kolejnym etapem standardowej procedury restrukturyzacji przymusowej.

Warto przypomnieć, że zgodnie z przyjętą formułą restrukturyzacji tzw. „zdrowe produkty” dawnego Getin Noble Banku zostały przeniesione do utworzonego banku działającego pod nazwą Velo Bank. Natomiast kredyty waloryzowane do waluty obcej, w tym franka szwajcarskiego, pozostały w restrukturyzowanym Getinie. W chwili obecnej sam wniosek do sądu o ogłoszenie upadłości Getin Banku nie zmienia istotnie sytuacji posiadaczy kredytów frankowych. 

Upadłość może zostać ogłoszona jednak w każdej chwili, przy czym np. upadłość Idea Banku trwała od złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości banku do ogłoszenia upadłości banku około 4 miesiące. 

Po ogłoszeniu upadłości każdy frankowicz, który posiada roszczenia wobec banku powinien zgłosić swoje wierzytelności internetowo przez Krajowy Rejestr Zadłużonych w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia upadłości do masy upadłościowej. To bardzo krótki termin, aby zdobyć zaświadczenia i wykonać obliczenia, w szczególności roszczeń, które nie są objęte jeszcze postępowaniem sądowym. Dlatego rekomendujemy już teraz rozpocząć przygotowania do wyliczenia swoich roszczeń, tym bardziej, że mało zasadne jest już dalsze regulowanie nienależnego świadczenia na rzecz banku – oczywiście mają na uwadze wszystkie związane z tym okoliczności.  

WAŻNE! Obowiązek zgłoszenie wierzytelności do masy upadłości banku ma każdy frankowicz, niezależnie od  statusu sprawy sądowej, ani obranej strategii  np. dotyczącej potrącenia roszczeń. Należy rozważyć również inne aspekty związane z ochroną interesów kredytobiorcy, bowiem np. zaniechanie zgłoszenia wierzytelności do masy upadłości nie skutkuje wygaśnięciem wierzytelności banku, które syndyk może dochodzić w czasie trwania postępowania upadłościowego (głównie chodzi o zwrot roszczenia restytucyjnego). 

Co powinni zrobić frankowicze? Najlepiej jak najszybciej pozwać Getin Noble Bank

Najlepszym możliwym działaniem dla frankowiczów jest pozwanie upadającego banku (o ile jeszcze tego nie zrobili).  Chociaż w momencie wszczęcia restrukturyzacji media straszyły, że wszystkie obecnie trwające procesy będą zawieszane przez BFG, a sądy nie będą rozpatrywać nowych pozwów, to rzeczywistość okazała się zgoła inna. Dowodem na to są prawomocnie wygrane sprawy członków społeczności ŻBK, które zapadły już po ogłoszeniu wszczęcia restrukturyzacji Getin Noble Banku. Postępowania dotyczące kredytów frankowych Getin Banku toczą się normalnym trybem, a wnioski pełnomocników banku o zawieszenie spraw są na ogół oddalane przez sądy. 

Nowe pozwy przeciwko upadającemu bankowi nadal są przyjmowane przez sądy. Ważne jest, aby złożyć powództwo jak najszybciej, bowiem dużo łatwiej jest wykonywać np. potrącenie przed wyznaczeniem 30-dniowego terminu zgłoszeń do masy upadłościowej (tutaj też istotna jest kwestia wymagalności roszczeń). Należy mieć na uwadze, że ogłoszenie upadłości może skutkować czasowym zawieszeniu postępowania cywilnego przeciwko Getinowi. W zależności od roszczeń może to trwać do czasu ustanowienia syndyka lub też do zakończenia procedury związanej ze zgłoszeniem wierzytelności. 

Aby pozwać bank lub dowiedzieć się więcej o postępowaniu upadłościowym w każdej indywidulanej sprawie warto skonsultować się z doświadczonymi ekspertami, którzy już od 8 lat pomagają członkom społeczności Życie Bez Kredytu. Nasi eksperci określą, jakie są szanse na unieważnienie toksycznej umowy frankowej oraz przygotują pozew przeciwko bankowi wraz z wyliczeniami potrzebnymi do przeprowadzenia postępowania upadłościowego. W ten sposób najlepiej każdy frankowicz powinien zabezpieczyć swoje interesy, ponieważ po ogłoszeniu upadłości Getinu dochodzenie swoich praw oraz należnych pieniędzy będzie znacznie bardziej skomplikowane. Warto zatem działać zawczasu.

Jak frankowicze powinni wyliczyć wierzytelności zgłaszane do masy upadłościowej?

Po ogłoszeniu przez sąd upadłości Getin Noble Banku wierzytelności banku przejmie syndyk masy upadłościowej. Wierzyciele banku dlatego będą musieli zgłosić swoje wierzytelności do syndyka masy upadłości. Na zgłoszenie wierzytelności wszyscy wierzyciele banku mają 30 dni od dnia obwieszczenia o ogłoszeniu upadłości. Taką wierzytelność będzie trzeba zgłosić elektronicznie poprzez Krajowy Rejestr Zadłużonych. Roszczenia najpierw trzeba wyliczyć na podstawie dokumentów finansowych i skierować w formie wezwania do zapłaty do Getinu (BFG), żeby stały się wymagalne.

Do ustalenia wysokości wierzytelności wobec banku należy zebrać odpowiednią dokumentację. Frankowicze powinni zebrać dowody na wysokość rat uiszczonych na rzecz banku w związku z wykonywaniem nieważnej umowy kredytowej. W tym celu warto jak najszybciej złożyć wniosek do Getinu o wydanie zaświadczenia dotyczącego pełnej historii spłaty kredytu.

Jeżeli frankowicze będą chcieli ubiegać się o odszkodowanie lub zadośćuczynienie od banku, również powinni przygotować odpowiednią dokumentację. Każde roszczenie powinno być uzasadnione co do swojej wysokości oraz podstawy prawnej.

W celu zapewnienia najlepszej ochrony interesów frankowiczów ze społeczności #ŻBK podczas postępowania upadłościowego Getinu, został powołany największy w Polsce, specjalistyczny zespół ekspertów, który przygotowywał już strategię działania od kilku miesięcy. Mając świadomość, że każda sprawa jest indywidualna, dzięki temu żadne sprawy nie będą prowadzone na bazie niedostosowanego wzorca do konkretnej sytuacji procesowej. 

Jak dokonać potrąceń wierzytelności? Dlaczego jest to ważne dla frankowiczów?

Inną ważną kwestią jest dokonanie odpowiednich potrąceń wierzytelności (zdecydowanie odradzamy cofania powództwa – jak sugerują niektóre kancelarie – idące po prostu na „łatwiznę”), aby zabezpieczyć się przed roszczeniem upadłego banku o zwrot kwoty kapitału kredytu, których mógłby dochodzić syndyk. Kwestię tę reguluję uchwała Sądu Najwyższego z 25 lipca 2019 r. w sprawie III CZP 18/19. Zgodnie z tą uchwałą:

„Wierzytelność podlega wpisowi na listę wierzytelności w zgłoszonej wysokości, także wtedy gdy wierzyciel kwestionując wzajemną wierzytelność upadłego zgłosił zarzut ewentualny, że chce skorzystać z prawa potrącenia”.

Frankowicz, dochodząc swoich roszczeń z masy upadłościowej, powinien wpierw złożyć syndykowi oświadczenie o potrąceniu, którym będzie kwota udzielonego przez bank kredytu. To oświadczenie nie wywoła skutku materialnoprawnego, dopóki nie zostanie rozstrzygnięta zasadność wierzytelności wzajemnej upadłego banku. Potrącenie może być dokonane najpóźniej z chwilą zgłoszenia wierzytelności. Następnie kredytobiorca, powołując się na złożenie wspomnianego oświadczenia, powinien zgłosić wraz ze zgłoszeniem wierzytelności zarzut ewentualny potrącenia, dochowując w ten sposób terminu z art. 96 Prawa upadłościowego. Przepis ten brzmi następująco:

„Wierzyciel, który chce skorzystać z prawa potrącenia, składa o tym oświadczenie nie później niż przy zgłoszeniu wierzytelności”.

Należy pamiętać, że po dokonaniu zgłoszenia wierzytelności droga do ewentualnych dalszych potrąceń pozostanie zamknięta. Jeśli frankowicz nie dokona zawczasu potrącenia, a okaże się, że wierzytelność rzeczywiście przysługiwała upadłemu bankowi, to naraża się na zapłatę zwrotu kapitału w przyszłości, mimo iż jeszcze dziś przysługują mu wierzytelności wzajemne.

Po terminowym dokonaniu potrąceń sędzia-komisarz ustanowiony w danym postępowaniu upadłościowym – rozstrzygając sprzeciw od listy wierzytelności – powinien uznać zgłoszoną przez frankowicza wierzytelność w pełnej wysokości, jak gdyby do potrącenia nie doszło. Rolą sędziego-komisarza będzie jedynie przedstawienie stanowiska co do zasadności zarzutu ze wskazaniem, że zarzut potrącenia został złożony na wypadek uznania wierzytelności upadłego banku za zasadną. Roszczenie syndyka o zwrot kapitału (o ile okaże się zasadne) powinno być dochodzone w odrębnym, właściwym dla niego trybie.

Płacić czy nie płacić rat frankowych do Getinu?

Jeszcze nie jest za późno na zabezpieczenie swoich finansów. Najlepszym i najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest oczywiście pozew banku. Jeżeli jednak z różnych powodów jeszcze nie pozwaliśmy Getinu, to należy rozważyć sens dalszej spłaty rat frankowych do upadającego banku. Oczywiście, zaprzestanie spłaty rat bez wcześniejszego złożenia pozwu wiąże się z licznymi ryzykami. Niemniej w świetle tysięcy zakończonych spraw frankowych sądy nie mają wątpliwości co do faktu, że umowy o kredyt waloryzowany do CHF są nieważne i nie powinny wywoływać skutków prawnych wobec konsumentów. Oczywiście złożenie pozwu lub decyzja o ewentualnym zaprzestaniu płacenia rat kredytowych powinna zostać poprzedzona wnikliwą analizą doświadczonego eksperta. 

Należy również uświadomić sobie, że po upadłości Getinu zgłoszone do syndyka majątkowe roszczenia wierzycieli będą zaspokojone tylko w takim stopniu, na jaki pozwoli majątek masy upadłościowej. W chwili obecnej trudno przewidzieć, jak duży będzie to majątek i czy będzie wystarczający do pokrycia roszczeń wszystkich frankowiczów i innych wierzycieli. Zatem szczególnie w sytuacji, kiedy już spłaciliśmy kapitał udzielony w ramach kredytu, warto rozważyć decyzję o zaprzestaniu spłaty rat. Nie wykluczone bowiem, że odzyskanie nadpłaconych pieniędzy po upadłości banku nie będzie już możliwe w całości.